Yusufeli Barajı ve HES; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından hizmete alınıyor.

Çoruh Havzası üzerinde inşa edilen en büyük baraj olan Yusufeli Barajı ve HES’in yüksekliği temelden 275 metre.

Ünlü Eyfel Kulesi’ne yakın bir yüksekliğe sahip olan baraj, çift eğrilikli beton kemer baraj tipinde, Dünya’nın en yüksek 5., Türkiye’nin ise en yüksek barajıdır.

Yusufeli Barajı 100 Katlı Bir Gökdelen Yüksekliğindedir.

Yusufeli Barajı, aynı nehir üzerinde inşa ettiğimiz ve hâlihazırda ülkemizin en yüksek barajı olan 249 metre yüksekliğindeki Deriner Barajından 26 metre daha yüksektir.

Çoruh Nehri üzerinde daha önce inşa edilen barajlar;

• Muratlı Barajı ve HES: 2005 yılı
• Borçka Barajı ve HES: 2007 yılı
• Deriner Barajı ve HES: 2012 yılı
• Arkun Barajı ve HES: 2014 yılı
• Artvin Barajı ve HES: 2015 yılı

Yusufeli Barajının Teknik Özellikleri

• Barajın yüksekliği                           : 275 metre
• Baraj depolama hacmi                  : 2,1 milyar m³
• Kurulu gücü                                    : 558 MW
• Yıllık ortalama enerji üretimi          : 1,9 milyar kWh
• Toplam Maliyeti (inşaat, elektromekanik, kamulaştırma, yeniden yerleşim ve diğer maliyetler)                    : 34,2 milyar TL

Barajın Ülkemize Kazandıracakları

• Ülkemizin hidroelektrik enerji üretim kapasitesini % 2 oranında artacaktır.
• 2,5 milyon kişinin enerji ihtiyacı karşılanacaktır.
• Enerji açısında ekonomimize yıllık 5 Milyar TL katma değer sağlayacaktır.
• Havzadaki diğer barajların enerji üretimine önemli katkı sağlayacaktır.
• Çoruh Nehri’nin getireceği rusubatı önemli ölçüde tutacaktır.
• Havzadaki barajların ömrünün uzamasına vesile olacaktır.
• Çoruh Nehri’nde oluşabilecek taşkın riskini azaltacaktır.

Barajın Önündeki Hukuki ve İnşaat Süreci

2003 yılında DSİ Genel Müdürü olduğum dönemde, ülkemizin en önemli barajlarından biri olan Yusufeli Barajının önünde önemli bir hukuki engel vardı.

Danıştay Dava Daireler Kurulu, Yusufeli Barajının yapılmaması hususunda kararını vermişti. Yaptığım görüşmeler neticesinde, bu kararın ancak Danıştay Dava Daireleri Kurulunda yeniden ele alınmasıyla bozulabileceğini anladık.

O dönemde gerek Yusufeli Barajı gerekse Ilısu Barajı için bu barajların ülkemizin enerji üretimine vereceği büyük katkıları ve bağımsız enerji politikamızda ne kadar önemli oldukları ile alakalı gerekli bilgi ve dokümanları hazırlattım.

Barajı inşa edecek DSİ Genel Müdürlüğünün de bu konuya müdahil olması hususunda Danıştay’a gerekli müracaatı yaptık.

Dava Daireler Kurulunda ilgili daireleri tek tek ziyaret ederek, bu barajların ehemmiyetini anlattım. Hazırladığımız bilgi notu ve broşürleri Dava Daireler Kuruluna arz ederek söz konusu bu barajların ülkemiz için ne kadar elzem olduğunu, sınır aşan sular üzerinde yapılmakta olduğunu ifade ettim.

Hatta kendilerine şunu söyledim; “Sayın Başkanım, ben şahsım için hiçbir zaman Danıştay’a gelmedim ama bu milli bir mes’eledir. Bu konunun yeniden incelenmesini talep ediyorum.” dedim.

Neticede Danıştay Dava Daireleri Kurulu durumun ehemmiyetini anladı. Söz konusu davaya DSİ de müdahil oldu. Ardından kurul, aldığı yeni bir kararla bu barajların inşa edilmesinin önü açıldı.

Yusufeli Barajı ikili işbirliği anlaşması çerçevesinde yapılması planlanan bir barajdı. Ancak yaptığımız bütün görüşmelerde, barajların yapılmasını istemeyen kredi kuruluşları ipe un seriyor ve çok sayıda engel çıkarıyordu.

Barajın yapımının önünü adeta kesiyorlardı. Bunu önlemek için biz projeyi kendi imkânlarımızla yaptırmaya karar verdik. Böylece ülkemizin mega projelerinden biri olan Yusufeli Barajının başlaması için önünde hiçbir engel kalmamıştır.

Yusufeli Barajı’nın temeli, 26 Şubat 2013 tarihinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından atılmıştır. Sayın Cumhurbaşkanımızın doğum gününde; kendisi AK Parti Grup Toplantısında iken hazır bulunduğum Artvin’e canlı bağlantı ile temel atma gerçekleştirmiştir.  

Yusufeli Barajı, kendi üreteceği enerjinin haricinde, mansap tarafında aynı nehir üzerinde daha önce inşa ettiğimiz barajların enerji üretimini de arttıracaktır.

Yeniden Yerleşim Çalışmaları

Yusufeli Barajı inşaatı sebebiyle Yusufeli ilçesi, baraj göl alanı altında kalacaktı. Yusufeli Barajı sebebiyle, yerleşim yerleri ve arazileri tamamen ve/veya kısmen su altında kalacak hane halkının yeni yerleşim yeri tercihlerinin demokratik bir şekilde tespit edilmesi, halkın baraj sonrasında ekonomik yönden mağduriyetlerinin önlenmesi maksadıyla DSİ tarafından Yeniden Yerleşim Planı hazırlatılmıştır.

Projeden etkilenen insanların, yeni ilçe merkezinin yeriyle ilgili tercihlerini ortaya çıkarmak için proje alanında hem Yusufeli ilçe merkezinde hem de projeden etkilenen diğer köyleri ihtiva şekilde anket uygulanmış ve neticede, Yusufeli kimliğinin kaybolmaması için en çok tercih edilen Yansıtıcılar mevkii seçilmiştir.

Geleneksel mimariye uygun olarak inşa edilen yapılarıyla çok modern bir Yusufeli inşa edilmiştir. Yusufeli ilçesi yeni yerleşim yerinin hazırlanması için 25 milyon m³ dolgu imalatı ile 16 adet dolgu barajı oluşturulmuştur.

Mevcut Yusufeli İlçesi 750 dekarlık bir alana sahip iken Yeni Yusufeli İlçesi yerleşim alanı toplamda 1.535 dekara çıkarılarak daha müreffeh ve yaşanılabilir bir ilçe oluşturulmaktadır. Yusufeli ilçesinin kurulacağı yeni yeri ve köy yerleşim yerlerini teşkil etmek için yaklaşık 35 milyon m³ kazı imalatı yapılmıştır.

Sözleşme imzalayan 2.613 hak sahibi vatandaşımızdan; 750 hak sahibi Yeni ilçe merkezine taşınmıştır. 2.100 hak sahibi yeni yerleşim yerinde elektrik/su aboneliklerini yaptırmışlardır. Yeni ilçe merkezindeki 267 işyeri için 265 hak sahibi sözleşme imzalamıştır.

Başlatılan ağaçlandırma çalışmaları ile birkaç yıl içerisinde yeni Yusufeli ilçesi yemyeşil bir görünüme kavuşmuş olacaktır. DSİ tarafından bugüne kadar 14.250 adet ağaç dikilmiş, 27.550 m² çim serilmiş olup, çalışmalar devam etmektedir.

İçmesuyu isale hattı ve artıma tesisi yapılmıştır. 130 km enerji nakil hattı yapılmıştır.

Yol ve Viyadük Çalışmaları

• Toplamda 69,2 km karayolu ve 55,8 km tünel inşaatı tamamlanmıştır.
• Adet bazında ise 39 adet tünel ve toplam uzunluğu 4 km olan 21 adet
  köprü-viyadük inşa edilmiştir.
• Tekkale, Şilenkar ve Yusufeli Baraj Viyadükleri trafiğe açılmıştır.
• Toplamda 40 km uzunluğunda köy yolları tamamlandı.
• Adet bazında 7 adet tünel ve 232 m uzunluğunda 2 adet köprü-viyadük inşa edilmiştir.
• Karayolu çalışmalarında bugüne kadar 9,6 Milyar TL ve Köy yolu inşaatları kapsamında ise 1,2 Milyar TL harcama yapılmıştır.

Ülke ekonomimize yılda 5 milyar TL katkı sağlayacak olan Yusufeli Barajı ve HES’in ülkemize kazandırılmasında bizlere her daim destek olan başta Cumhurbaşkanı  Recep Tayyip ERDOĞAN’a şükranlarımı arz ediyorum.

Bu projede emeği geçen DSİ’nin genel müdüründen bölge müdürüne, daire başkanından şube müdürüne, mühendisinden işçisine, velhasıl bütün çalışanlarına, müteahhit firma çalışanlarına teşekkür ediyorum.