2021 yilinda Türkiye ve dünya gündemine damga vuran olaylar.

2021 yilinda Türkiye ve dünya gündemine damga vuran olaylar. 

2021 yilinda Türkiye ve dünya gündemine damga vuran çok sayida olay yasandi.

Geçen yilin kuskusuz en önemli gelismesi olan Covid-19 salgininin etkileri 2021'de de devam etti.
Rekor sürede gelistirilen asilar normallesme adina umutlari artirsa da ortaya çikan varyantlar salginin bir süre daha devam edecegini gösterdi.

Iklim degisikligi de artik daha fazla gündem olurken meydana gelen dogal afetlerin sayisi ve siddetindeki artis önlem alinmamasi halinde faturanin ne kadar yüksek olabilecegini gösterdi.

Iste 2021 yilinin öne çikan olaylari ve önemli gelismeleri:

Ocak:
Melih Bulu tepkilere ragmen Bogaziçi Üniversitesi'ne rektör atandi, alti ay sonra görevden alindi
2015 yilinda genel seçimlerde AK Parti'den milletvekili aday adayi olan Prof. Dr. Melih Bulu, Bogaziçi Üniversitesi'ne rektör olarak atandi. 
Bogaziçili ögrenciler ve ögretim üyeleri "kayyum rektör istemiyoruz" diyerek karara tepki gösterdi.

Atama kararina karsi protestolar aylarca sürdü.
Çok sayida ögrenci göz altina alindi, akademisyenler görevden uzaklastirildi.

Bulu, 15 Temmuz'da Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile görevden alindi.

Amerika Birlesik Devletleri'nde baskanlik seçimlerini kaybeden Donald Trump seçimlere hile karistirildigi iddialarini 2021 yili basina kadar sürdürürken taraftarlari da 6 Ocak'ta baskent Washington DC'de düzenlenen bir gösteri sonrasi Kongre binasina yürüyerek zorla içeriye girdi.

Trump olaylarin büyümesi sonrasi taraftarlarina "eve dön" çagrisinda bulundu. 
Baskin sonrasinda yurt için ve yurt disindan çok sayida tepki gelirken ilerleyen aylarda davalar açildi. Trump hakkinda da azil süreci ikinci defa açildi ve dava Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato'dan döndü.

Seçimleri kazanan Joe Biden ise koronavirüs önlemleri altinda yapilan bir törenle yemin ederek görevine basladi. Burada da 151 yil sonra bir ilk yasandi ve Trump devir teslim törenine katilmadi.

Katar'a ambargo kalkti
Körfez ülkeleri tarafindan teröre destek verdigi gerekçesiyle Katar'a uygulanan ambargo Suudi Arabistan'in kara, deniz ve hava sinirlarini açmasiyla son buldu.

Suudi Arabistan, Birlesik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Misir 2019 haziranindan itibaren Katar ile olan kara, hava ve deniz sinirlarini kapatmis, bu ülkeyle ekonomik iliskilerini kesmisti.

Türksat 5A SpaceX'le uzaya gönderildi
Türkiye'nin 5'inci nesil haberlesme uydusu Türksat 5A, ABD'nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü'nden firlatildi.

Türksat 5A, Space X firmasina ait Falcon 9 roketi ile uzaya gönderildi.

Yeni START uzatildi
Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin, Yeni Stratejik Silahlarin Azaltilmasi Anlasmasi'nin (Yeni START) bes yil uzatilmasina yönelik karari imzaladi.

Kremlin’den yapilan açiklamada, Putin’in, Yeni START anlasmasini 5 Subat 2026’ya kadar uzatan kararnameyi imzaladigi belirtildi.

Subat
Nijerya'da kaçirilan Türk gemiciler serbest birakildi
Nijerya açiklarinda 23 Ocak tarihinde saldiriya ugrayarak kaçirilan ve yaklasik 3 hafta sonra serbest birakilan 15 Türk gemici güvenlik güçlerinin kontrolünde baskent Abuja'da Türk Büyükelçiligi'ne ulasti.

Lagos'tan Güney Afrika'nin Cape Town kentine ilerleyen gemideki 19 kisilik mürettebattan 15'i kaçirilmis, Azerbaycan uyruklu 1 kisi öldürülmüstü. 
Gemi, 3 mürettebatla Gabon'un Port-Gentil Limani'na hareket etmis, baskindan kurtulan 3 Türk denizci ise 30 Ocak'ta Türkiye'ye getirilmisti.

Myanmar'da darbe
Myanmar ordusu, 1 Subat'ta yönetime el koyarak, bir yilligina olaganüstü hal ilan etti. Devlet Baskani Win Myint, Disisleri Bakani ve ülkenin fiili lideri Aung San Suu Çii ile iktidar partisi Ulusal Demokrasi Birliginin (NLD) önde gelen isimleri gözaltina alindi.

NASA'nin kesif araci Mars'a basariyla indi
Amerikan Ulusal Havacilik ve Uzay Dairesi'nin (NASA) Perseverance adli kesif araci 7 ay süren 480 milyon kilometrelik yolculugun ardindan Mars'a indi.

NASA'nin sosyal medya hesabindan canli yayinladigi tarihi iniste saatte 21 bin kilometre hizla kizil gezegene yaklasan araç, dev bir parasüt sayesinde yavaslatildi.

Mart
Covid-19'la geçen bir yil
Türkiye'de ilk Covid-19 vakasi görülmesinin üzerinden bir yil geçti. Ilk vakanin ortaya çikmasinin ardindan hizla ülke çapinda tedbirler alinmaya basladi. 
Sinirlar kapatildi. Uçak seferleri iptal edildi.
 Egitim ve ögretime ara verildi. Ilk dalga sonrasinda genel önlemler yerine kismi tedbirler tercih edildi

Gergerlioglu'nun vekilligi düsürüldü
Halklarin Demokratik Partisi Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioglu'nun milletvekilligi düsürüldü.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda Gergerlioglu hakkinda kesinlesen yargi kararinin okunmasiyla birlikte HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioglu'nun milletvekilligi düstü.

Gergerlioglu, Meclis'te yargi karari okundugu sirada "TBMM'e darbeye karsi direnecegim, milletin iradesi ayaklar altina alinamaz. 
Baris istemek suç degildir." dedi.

Milletvekilligi düsürüldükten sonra hakkindaki kesinlesmis yargi karari nedeniyle cezaevine giren, Anayasa Mahkemesi'nin karari sonrasi ise serbest birakilan HDP'li Ömer Faruk Gergerlioglu'nun vekilligi 16 Temmuz'da iade edildi.

Merkez Bankasi Baskani Naci Agbal atandiktan 4 ay sonra görevden alindi
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan yaklasik 4 ay önce göreve getirdigi Merkez Bankasi Baskani Naci Agbal'in yerine Sahap Kavcioglu'nu atadi. 
Böylelikle Merkez Bankasi Baskani koltugunda yaklasik 21 ay içinde üçüncü degisiklik yapilmis oldu.

Türkiye Istanbul Sözlesmesi'nden çekildi
Türkiye, ilk imzacisi oldugu Istanbul Sözlesmesi'nden çekildi. 
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan'in imzasiyla Resmi Gazete'de yayimlanan karara göre, Bakanlar Kurulu Karari ile 2011'de onaylanan "Kadinlara Yönelik Siddet ve Aile Içi Siddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Iliskin Avrupa Konseyi Sözlesmesi" feshedildi.

Süveys Kanali tikandi
Dünyanin en önemli su yollarindan biri olan Süveys Kanali'nda 24 Mart'ta dev konteyner gemisi, ülkede yasanan kum firtinasi ve kötü hava kosullari neticesinde görüs mesafesinin düsmesi sonucu kiyiya çarparak kaza yapti.

"The Ever Given" isimli geminin dar kanalda enlemesine sikisarak geçis yolunu kapatmasi sonucu kanalda uzun gemi kuyruklari olustu ve deniz trafiginin durmasi nedeniyle ham petrol ve LNG sevkiyatlarinda aksamalar yasandi.

Süveys Kanali'ni yaklasik bir hafta tikayan dev konteyner gemisi kismi olarak tekrar yüzdürüldükten sonra tamamen kurtarildi.

Nisan
Cumhurbaskanligi külliyesinde koltuk krizi
Avrupa Komisyonu Baskani Ursula von der Leyen ile AB Konseyi Baskani Charles Michel'in Ankara'da Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan ile görüsme yapacaklari salonda Avrupa Komisyonu Baskani'na yer gösterilmedi.

Cumhurbaskani Erdogan ve Michel, toplanti salonundaki tekli koltuklara otururken, Leyen bir süre ayakta kaldi ve daha sonra üçlü koltuga oturdu. 
Leyen’in karsisindaki üçlü koltukta da Disisleri Bakani Mevlüt Çavusoglu yer aldi.

ABD'den 'Ermeni soykirimi' açiklamasi
Amerika Birlesik Devletleri (ABD) Baskani Joe Biden, 1915 olaylarini 'Ermeni Soykirimi' olarak tanimladi.

Biden, 24 Nisan'da yaptigi yazili açiklamada, "Amerikan halki, 106 yil önce bugün baslayan soykirimda hayatini kaybeden tüm Ermenileri onurlandiriyor" ifadelerini kullandi.

Biden’den önceki ABD baskanlari, bir NATO müttefiki ve Ortadogu'nun önemli bir gücü olan Türkiye ile iliskilerin bozulmamasi amaciyla 24 Nisan’da, 1915 olaylari için “Ermeni soykirimi” yerine, “felaket” veya “tarihin karanlik dönemi” gibi ifadeler kullanmayi tercih ediyordu.

Mars'ta helikopter uçuruldu
ABD Uzay ve Havacilik Dairesi (NASA), Mars'a gönderilen helikopterin ilk kez basariyla havalandigini açikladi. Ingenuity, "baska bir gezegende uçurulan ilk hava araci" olarak tarihe geçti.

Ingenuity isimli helikopter, insanlarin Dünya disinda baska bir gezegende kontrollü bir sekilde uçurdugu ilk hava araci oldu. 
NASA'dan gelen bilgilere göre Ingenuity bir dakikadan daha az süre havada kaldi.

Mayis
Israil'den Gazze'ye hava saldirisi
Israil ordusunun Gazze Seridi'ne düzenledigi saldirilarda 66'si çocuk, 39'u kadin toplam 248 Filistinli hayatini kaybetti, bin 900 kisi de yaralandi. 
Israil tarafinda 13 kisi yasamini yitirdi.

Gazze'deki Bayindirlik ve IskanBakanliginin verdigi bilgilere göre, Israil'in 11 gün süren saldirilari nedeniyle 1800 konut tamamen yikildi, 16 bin 800 konut ise kismen hasar gördü.

Çatismalar Misir'in ara buluculugunda Israil ile Hamas liderligindeki Gazze merkezli Filistinli gruplarin arasinda varilan ateskesle sonlandirildi.

AB'de asi pasaportu karari
Avrupa Birligi (AB), asi pasaportu olarak bilinen "AB Dijital Covid Sertifikasi" üzerinde anlasma sagladi. AB Komisyonu Baskani Ursula von der Leyen, AB Komisyonu, AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu (AP) arasinda yürütülen müzakerelerde uzlasiya varildigini açikladi.

AB Dijital Covid Sertifikasi ilk olarak planlanan 'dijital yesil sertifika'dan farkli olarak kart halinde tasinabiliyor ve üzerinde QR kodu bulunuyor.

Kanuni'nin portresi Istanbul'da
Londra'da açik artirmayla 3.9 milyon TL'ye satilan Kanuni Sultan Süleyman'in portresi Istanbul Büyüksehir Belediyesi’ne (IBB) bagislandi.

Istanbul Belediye Baskani Ekrem Imamoglu, Ingiltere'deki müzayedede 438 bin sterline satilan Kanuni Sultan Süleyman'in portresinin eser alicisi tarafindan IBB'ye bagislandigini açikladi. Tabloyu Istanbul'a bagislayan kisinin ismi açiklanmadi.

Sotheby's Müzayede Evi
Kanuni Sultan SüleymanSotheby's Müzayede Evi
Haziran
El Salvador, Bitcoin'i yasallastiran ilk ülke oldu
Orta Amerika ülkesi El Salvador kabul ettigi bir yasa tasarisiyla dünyanin en popüler kripto parasi Bitcoin'i resmi para birimi olarak kabul eden ilk ülke oldu.

Kongre'de Bitcoin'in günlük hayatta yapilan alisverislerde kabul edilip edilmemesi yasa tasarisi oylamaya sunuldu. Yapilan oylamada 62 Kongre üyesi "evet" derken, 22 üye olumsuz görüs bildirdi.

Ülkenin 39 yasindaki Cumhurbaskani Nayib Bukele bu gelisme üzerine sosyal medya hesabinda, "Bitcoin yasasi geçerli çogunlukla kabul edildi. Bu tarihi bir gün." ifadelerini kullandi

Türkiye A Milli Futbol Takimi Avrupa Kupasi'nda sifir çekti
Türkiye A Milli Futbol Takimi, Covid-19 nedeniyle bir yil ertelenen 2020 Avrupa Futbol Sampiyonasi eleme grubunun son maçinda Isviçre'ye 3-1 yenilerek turnuvaya puansiz veda etti.

Beklentilerin aksine düsük bir performans gösteren futbolcular bu sonuçla sifir puan ve -7 averajla ile Euro 2020'nin en "basarisiz takimi" oldu.

Reisi Iran'in yeni cumhurbaskani oldu
Iran Yargi Erki Baskani Ibrahim Reisi ülkenin sekizinci cumhurbaskani seçildi. 

Seçimlerden önce cumhurbaskani yardimcisi, eski cumhurbaskani ve eski meclis baskani gibi isimlerin adayligi veto edilmisti.

AB'den Suriyeli siginmacilar için Türkiye'ye 3 milyar euro ek destek
Avrupa Birligi Komisyonu Baskani Ursula von der Leyen, Türkiye'de bulunan Suriyelilerin desteklenmesi için 2024 yilina kadar 3 milyar euroluk AB bütçesi ayrilacagini açikladi.

Türkiye'deki mültecileri desteklemek için 2024'e kadar ilave 3 milyar euro ayrilacagini duyuran von der Leyen paranin tamamen AB bütçesinden gelecegini ve mültecilerin sosyo ekonomik desteklenmesinde kullanilacagini kaydetti.

Kanada'da yatili kilise okulunda 751 çocuk cesedi kalintisi bulundu
Kanada’nin Sakatchewan eyaletindeki Marieval Yatili Kilise Okulunun bahçesinde yapilan aramalarda, resmi kayitlarda olmayan 751 çocuk cesedi kalintisinin oldugu isimsiz mezarlar bulundu.

Kanada resmi kayitlarina göre Marieval Kizilderili Yatili Kilise Okulu, 1899'dan 1997'ye kadar eyaletin baskenti Regina'nin yaklasik 140 kilometre dogusunda, Cowessess yerlilerinin oldugu bölgede faaliyet gösterdi

Temmuz
Çiftlik Bank'in kurucusu Brezilya'da Türk makamlarina teslim oldu
Çiftlik Bank davasinda binlerce kisiyi dolandirarak saadet zinciri kurmakla suçlanan firari sanik Mehmet Aydin Türkiye'ye getirildi.

Hakkindaki iddialar sonrasi Uruguay'a kaçan Çiftlik Bank'in sahibi Mehmet Aydin, Brezilya'da Türkiye'ye teslim oldu.

"Tosuncuk" lakapli Aydin, INTERPOL tarafindan kirmizi bültenle araniyordu.

Euro 2020'de sampiyon Italya
Avrupa Futbol Sampiyonasi'nda (Euro 2020) kupanin sahibi penaltilarla Ingiltere'yi 3-2 yenen Italya oldu. Italya normal süresi 1-1 biten maç sonrasi penaltilarla kupaya uzandi.

Italya bu sonuçla Avrupa Futbol Sampiyonasi'nda 2'inci kez sampiyonluk yasarken, yenilmezlik serisini de 35 maça çikardi.
 Ingiltere ise bu turnuvada ilk kez final oynarken, Avrupa Futbol Sampiyonasi tarihindeki en büyük basarisini elde etti.

Susan Montoya Bryan/Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved.
Richard Branson (sagda)Susan Montoya Bryan/Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved.
Branson ve Bezos uzaya çikti
ABD'li uzay araci üreticisi Virgin Galactic, sirketin yolcu roketi VSS Unity ile tam mürettebatli ilk test uçusunu gerçeklestirdi.
 Alti kisilik ekipte sirketin kurucusu Ingiliz milyarder Richard Branson da yer aldi.

ABD’li e-ticaret devi Amazon’un kurucusu Jeff Bezos da, sahibi oldugu uzay arastirmalari sirketi Blue Origin roketi ile uzaya çikti. 11 dakikalik süren uzay yolculugunda Bezos'a, kardesi Mark Bezos, 82 yasindaki Wally Funk ve 18 yasindaki Oliver Daemen eslik etti.

Bati Avrupa'da sel
Almanya'da ve Belçika'da yogun yagislarin neden oldugu siddetli sel sonucu çok sayida insan öldü ve yüzlerce insan da kayboldu.
 Almanya'da en az 103 Belçika'da ise en az 15 kisi hayatini kaybetti.

Almanya'nin Rheinland-Pfalz ve Kuzey Ren-Vestfalya eyaletleri, binalarin ve arabalarin su altinda kalmasindan en çok etkilenen yerler oldu.

Tunus cumhurbaskani basbakani görevden aldi
Tunus Cumhurbaskani Kays Said, "ülkenin içinde bulundugu olaganüstü kosullar nedeniyle" Meclisin tüm yetkilerini dondurdugunu, milletvekillerinin dokunulmazligini askiya aldigini belirterek, mevcut Basbakan Hisam el-Mesisi'yi görevden aldigini ve kendi atayacagi bir basbakanla yürütmeyi devralacagini bildirdi.

Tunus Meclis Baskani ve ülkedeki en büyük parti olan Nahda Hareketi'nin lideri Rasid el-Gannusi, basbakani görevden alan ve meclisin yetkilerini donduran Cumhurbaskani Kays Said'i darbe yapmakla suçladi.

Tokyo Olimpiyatlari'nda ilk altin Mete Gazoz'dan
2020 Tokyo Olimpiyat Oyunlari'nda final maçinda milli okçu Mete Gazoz, Italyan Mauro Nespoli'yi yenerek olimpiyat sampiyonu oldu.

Klasik yay bireysel kategoride mücadele eden Mete Gazoz'un sampiyonlugu ile Türkiye olimpiyat tarihinde ilk kez okçulukta altin madalya kazandi.

Bosna Hersek'te soykirimin inkarina ceza
Eski Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko, "Bonn Yetkilerine" dayanarak ülkede "soykirimin inkarinin cezalandirilmasina iliskin yasa" çikartti.

Görev süresi dolmasindan hemen önce Inzko, Bosna Hersek Yüksek Temsilciligi Ofisi'nin (OHR) internet sayfasinda yayimladigi mesajda, kendisinden uzun süredir beklenen "soykirimin inkarinin cezalandirilmasina iliskin yasa"nin, Bosna Hersek Parlamenterler Meclisi'nde yapilacak oylamaya kadar geçici olarak yürürlüge girecegini ifade etti.

Bu karara Bosnali Sirplar sert tepki gösterirken ülkenin bölünmesi yönünde tartismalar alevlendi.

Agustos
Boks'ta ilk altin Busenaz Sürmeneli'nin
2020 Tokyo Olimpiyat Oyunlari'nda boksta kadinlar 69 kiloda Busenaz Sürmeneli, altin madalya kazandi.

Böylece, Türkiye boksta, olimpiyat tarihindeki ilk altin madalyasini Tokyo 2020'de elde etti.

Türkiye, böylece olimpiyatlarda Mete Gazoz'un okçulukta altin madalya almasinin ardindan ikinci altin madalyasini kazandi.

Karadeniz bölgesini seller vurdu
Karadeniz Bölgesi'nde devam eden asiri yagislar sonucu meydana gelen sel ve toprak kaymasi sebebiyle Kastamonu'da 60, Sinop'ta 9, Bartin'da 1 kisi hayatini kaybetti.

Rahmat Gul/Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved.
Taliban savasçilariRahmat Gul/Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved.
Taliban Afganistan'da yönetimi ele geçirdi
Afganistan'da Amerika Birlesik Devletleri'nin askerlerini çekmeye baslamasiyla ülkenin büyük bir kismini hizla kontrol altina alan Taliban son olarak baskent Kabil'e de girerek yönetimi ele geçirdi.
 Afgan ordusunun ciddi bir direnisi ile karsilasmayan Taliban Kabil'in eteklerine ulastiginda Devlet Baskani Esref Gani ülkeyi terk etti. ABD ve batili ülkeler askerleri ve vatandaslarini tahliye etme yarisina girerken Taliban yönetiminden korkan onbinlerce Afgan'da sinir kapilari ve Kabil havalimani önüne yigildi.

AP/Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved
Hisarönü orman yanginiAP/Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved
Orman yanginlari
Kuzey yarimkürede yüzyilin en sicak yazlarindan biri yasanirken dünyanin bir çok noktasinda da orman yanginlari çikti.
 Özellikle Türkiye, Yunanistan, Italya, Fransa ve Cezayir'de çikan yanginlarda binlerce dönüm orman küle döndü. Çok sayida kisi de hayatini kaybetti. ABD'nin Kaliforniya eyaletinde de tarihinin en büyük ikinci yangini çikti.

Eylül

'Filenin Sultanlari' Avrupa üçüncüsü
2021 Avrupa Sampiyonasi'nin üçüncülük maçinda Hollanda'yi 3-0 yenen Türkiye A Milli Kadin Voleybol Takimi bronz madalyanin sahibi oldu.

A Milli Voleybol Takimi Sirbistan, Romanya, Hirvatistan ve Bulgaristan'in ortaklasa düzenledigi sampiyonadaki ilk maçinda Romanya'yi 3-1, Ukrayna'yi set vermeden 3-0, 8'li finallerde Çekya'yi 3-1- ve, çeyrek finalde ise Polonya'yi yine set vermeden 3-0 yenmisti.

Avrupa'yi 'ikiye bölen' Kuzey Akim 2 projesi tamamlandi
Moskova, Avrupa'da tartismalara yol açan Kuzey Akim 2 Dogal Gaz Boru Hatti Projesi insaatinin tamamladigini duyurdu.
 Projeyle yillik 55 milyar metreküplük Rus gazinin Baltik Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlaniyor.
 Yaklasik 10 milyar euroya mal olan boru hattinin, sene sonundan önce faaliyete geçmesi bekleniyor.

Ampute Futbol Milli Takimi üst üste ikinci kez Avrupa sampiyonu
Ampute Futbol Milli Takimi, Avrupa Sampiyonasi finalinde Ispanya'yi 6-0 yenerek üst üste ikinci kez sampiyonluga uzandi. Istanbul'da düzenlenen 2017 Avrupa Sampiyonasi'nda kupanin sahibi olan milliler, 2021'de de zirveye yerleserek bu mutlulugu üst üste ikince kez yasadi.

Bati blokunda denizalti krizi
Fransa, Avustralya'nin kendisiyle olan denizalti projesini iptal ederek ABD ile anlasmasinin ardindan Washington ve Canberra büyükelçilerini geri çagirdi.

ABD Baskani Joe Biden, Ingiltere Basbakani Boris Johnson ve Avustralya Basbakani Scott Morrison ile 16 Eylül'de düzenledigi çevrim içi basin toplantisinda, AUKUS adi altinda yeni bir güvenlik is birligi kuruldugunu ve bu kapsamda ABD ve Ingiltere'nin Avustralya ile nükleer enerjili denizalti teknolojisini paylasacagini duyurmustu.

Kanarya Adalari'nda yanardag patlamasi
Ispanya'nin güneybatisindaki Kanarya Adalari grubundan La Palma Adasi'nda 50 yillik bir aranin ardindan tekrar aktif hale gelen Cumbre Vieja Yanardagi yaklasik 3 ay boyunca lav, kül ve volkanik gaz püskürttü. 
Ada tarihinde görülen en uzun süreli volkanik aktivite sirasinda çok sayida deprem de meydana geldi.

The Associated Press
Kanarya adalariThe Associated Press
Merkez Bankasi faizleri düsürmeye basladi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi yüzde 19 olan faizleri eylül ayindan itibaren kademeli olarak düsürmeye basladi ve yili yüzde 14 ile tamamladi. 
Merkez Bankasi'nin kararlari Türk Lirasi'ndaki deger kaybini da tetikledi. Döviz kurlari rekor seviyelere çikmaya basladi.

Almanya'da seçimleri Sosyal Demokratlar kazandi
Almanya'da 20. dönem Federal Meclisi'ni (Bundestag) belirlemek için yapilan genel seçimlerde Sosyal Demokratlar oylarin yüzde 25,9'unu, Hristiyan Demokratlar Birligi yüzde 24,1'ini aldi.

Böylece Almanya tarihinde ilk defa birinci gelen parti yüzde 31'den daha düsük oy almis oldu.

Geçen seçimde 14 olan Türkiye kökenli milletvekili sayisi bu seçimde 18'e yükseldi.

Ekim
Çin'in hipersonik füze denedigi iddia edildi, Pekin yalanladi
Çin, nükleer kapasiteli hipersonik füze denemesinde bulundugu yolundaki haberi yalanlarken, bunun uzay araci denemesi oldugunu duyurdu.

Çin Disisleri Bakanligi, the Financial Times gazetesinin haberini yalanladi.

Disisleri Bakanligi Sözcüsü Zhao Lijian, “Bu bir füze degil uzay araciydi.” dedi.

Körfez ülkeleri ve Lübnan arasinda diplmatik kriz
Suudi Arabistan, Lübnanli bir bakanin Yemen savasina iliskin elestirel açiklamalarina sert tepki gösterdi.

Lübnan'in Riyad Büyükelçisi'nden ülkeyi 48 saat içinde terketmesini isteyen Suudi Arabistan, ülkesinin Beyrut Büyükelçisi'ni de istisarelerde bulunmak üzere geri çagirdi.
 Suudi Arabistan ayrica Lübnan'dan yapilan ithalata da tümden yasak getirdi.

Kriz Fransa Cumhurbaskani Emmanuel Macron'un arabuluculugu ile çözüldü.

Türkiye "Gri Liste"ye alindi
Fransa'nin baskenti Paris'te üç günlük toplantilarinin ardindan bir açiklamada bulunan Uluslararasi Mali Eylem Görev Gücü, Türkiye'yi 'kara para aklama' ve 'terörizmin finansmani' ile mücadele konusunda 'yeterince çaba göstermeyen' ülkelerin bulundugu 'gri liste'ye aldiklarini duyurdu.

Hazine ve Maliye Bakanligi karara tepki göstererek, "Yapilan uyumluluk çalismalarina ragmen ülkemizin gri listeye alinmasi hak edilmeyen bir sonuç ortaya çikarmistir" ifadelerini kullandi.

Büyükelçilerle Osman Kavala krizi
10 ülkenin Ankara büyükelçilikleri tarafindan yapilan açiklamada, "Osman Kavala’nin tutuklanmasinin üzerinden dört yil geçti.
 Davanin, farkli dosyalarin birlestirilmesi ve beraat kararindan sonra yeni davalarin yaratilmasi yoluyla sürekli geciktirilmesi, Türk yargi sisteminde demokrasiye saygiyi, hukuk devleti ve seffaflik ilkelerini gölgelemektedir" ifadeleri kullanildi.

Cumhurbaskani Erdogan bu büyükelçilerin 'istenmeyen kisi' ilan edilmeleri için Disisleri Bakanina talimat verdigini söyledi.

Kasim:
Polonya Belarus sinirinda mülteci krizi
Avrupa’da degisik ülkelerde yasamak için çok sayida düzensiz göçmenin Belarus üzerinden Avrupa Birligi (AB) sinirina geçmek istemesi Belarus ile Polonya sinirinda tansiyonu yükseltti.

Belarus’ta yaz aylarindan bu yana AB’ye süren düzensiz göç hareketlerinden en büyügü kasim ayinda Polonya’ya siniri olan Grodno sehrinde gerçeklesti.

COP26: Kömür kullanimini birakma, orman kaybini durdurma sözü
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan 'güvenlik eksikligi' nedeniyle katilmadigi Iskoçya'nin Glasgow kentinde yapilan 26. Birlesmis Milletler (BM) Iklim Degisikligi Konferansi'nda (COP26) 100'den fazla lider orman kaybinin durdurulmasi için önemli bir adim atti.

Ayrica 40'tan fazla ülke ve 150'yi askin kurulus 2030'dan itibaren asamali olarak enerji santrallerinde kömür kullanimini ve bu alana finansal destek vermeyi birakacagini açikladi.

Omicron varyanti tespit edildi
Güney Afrika'da bilim insanlari mutasyona ugramis yeni bir Covid-19 varyanti tespit ettiklerini açikladi.

Virolog Tulio de Oliveira, düzenledigi basin toplantisinda "Maalesef, su an Güney Afrika'da endiselere sebep olan yeni bir varyant tespit ettik." dedi.
 Oliveira, B.1.1.529 koduyla numaralandirilan varyantin "çok sayida farkli mutasyon barindirdigini" söyledi. 
Daha sonrasinda yapilan çalismalar Omicron varyantinin bulasiciliginin çok yüksek olmasina ragmen sebep oldugu hastaliginin siddetinin düsük oldugunu gösterdi.

AIHM'den 427 yargi mensubu için hak ihlali karari
Avrupa Insan Haklari Mahkemesi (AIHM) 15 Temmuz darbe girisimi sonrasi Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile görevlerinden alinan ve 'terör örgütü üyesi' olduklari gerekçesiyle tutuklanan hakim ve savcilarin 'özgürlük' ve 'güvenlik' haklarinin ihlal edildigine hükmetti.

AIHM, darbe girisimi sonrasi yapilan tutuklamalarin Avrupa Insan Haklari Sözlesmesi’ne aykiri olduguna karar verdi.

Aralik
Dünyada hapisteki gazeteci sayisi yine rekor kirdi
Merkezi New York'ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) yayinladigi yillik raporunda, 2021'de mesleki faaliyetleri yüzünden hapiste bulunan gazeteci sayisinin rekor kirarak 293'e ulastigini açikladi.

CPJ'nin geçen seneki raporunda ikinci sirada bulunan Türkiye'nin ise altinci siraya geriledigi belirtildi.

ABD, Ingiltere ve Avustralya'nin ardindan Kanada'dan da Pekin'e boykot karari
ABD, Ingiltere ve Avustralya'nin ardindan Kanada da Pekin'deki Kis Olimpiyatlari'na diplomatik boykot uygulanacagini duyurdu.

Çin'de basta Uygur Türkleri olmak üzere etnik ve dini azinliklara yönelik uygulanan politikalar, uluslararasi camianin tepkisine neden oluyor.
 Ülkede yasanan insan haklari nedeniyle Çin'e yaptirimlar uygulanirken Pekin'de Kis Olimpiyatlari'na diplomatik boykot kararlari aliniyor.

Markus Schreiber/Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved
Almanya Basbakani Olaf Scholz (sagda) ve Angela MerkelMarkus Schreiber/Copyright 2021 The Associated Press. All rights reserved
Almanya'da Merkel dönemi kapandi: Basbakan Scholz görevi devraldi
Almanya Federal Meclisi'ndeki oylamada Sosyal Demokrat Parti Milletvekili ve Maliye Bakani Olaf Scholz, ilk turda basbakan seçildi.
 Basbakan Scholz, yemin töreninin ardindan Angela Merkel'den görevi devraldi.

Federal Meclis Baskani Baerbel Bas baskanliginda toplanan Federal Meclis’te yapilan gizli oylamada, Scholz, ilk turda oylamaya katilan 707 milletvekilinden 395'inin oyunu aldi.

2005’te basbakan seçilen Merkel, Almanya tarihinde 16 yil 16 gün ile Helmut Kohl’dan sonra en uzun süre Basbakanlik yapan ikinci kisi oldu.

Afyon HABERI