Basin Ilan Kurumu, Afyonkarahisar Sube Müdürlügü ile Zafer Kalkinma Ajansi ortak projesi “Yeni Nesil Gazetecilik Egitim ve Istihdam Kursu’nun dünkü bölümünde, AKÜ Ögretim Üyelerinden Dr. Sena Coskun, Gazeteci Adayi kursiyerlere tam 3 saat Medya etigi dersi verdi. Dr. Sena Coskun, gazetecilerin mesleki hak ve sorumluluklarini da bilmesi gerektigini söyledi.
Basin Ilan Kurumu, Afyonkarahisar Sube Müdürlügü ile Zafer Kalkinma Ajansi ortak projesi “Yeni Nesil Gazetecilik Egitim ve Istihdam Kursu, Afyonkarahisar Valiligi Konferans Salonu’nda sdevaml ediyor. Kursun dünkü bölümünde, AKÜ Ögretim Üyelerinden Dr. Sena Coskun, Gazeteci Adayi kursiyerlere tam 3 saat Medya etigi, 3 saat de Spor Haberciligi dersi verdi.
DERSIN KONUSU: MEDYA ETIGI
AKÜ Güzel Sanatlar Fakültesi, Sinema ve Televizyon Bölümü Baskan Yardimcisi Dr. Sena Coskun, kursiyerlere, Medya Etiginin Tanimini yaparak derse basladi ve sirasiyla su konulari anlatti:
“Dünyadaki Düzenlemeler, Avrupa’daki Düzenlemeler, Türkiye’deki Düzenlemeler, Basin Meslek Ilkeleri - Basin Konseyi, Türkiye Gazetecilik Hak ve Sorumluluk Bildirgesi – TGC, Görsel-Isitsel Yayincilik Etik Ilkeleri, Terör ve Olaganüstü Durumlarda Uyulacak Haber Ilkeleri, Medyanin Toplumsal Sorumlulugu, Mahremiyet-Gizlilik Farki, Yeni Medya ve Etik, Medyada Yasanan Etik Sorunlar”
Basin-yayin alaninda da medya mensuplarinin (gazeteci, muhabir, foto muhabir, sorumlu müdür, gazete/dergi sahibi, radyo/TV program yapimcisi ve yönetmeni, senaryo yazari, film yapimcisi ve yönetmeni, internet içerik ve yer saglayicilari gibi) uymalari gereken davranis kurallarinin mevcut oldugunu belirten Dr. Sena Coskun, “Bunlara "basin-yayin/medya etik kodlari" yani "basin meslek ilkeleri" denilmektedir” seklinde konustu.
Dr. Sena Coskun, özetle sunlari söyledi:
“Medya etigi denilince, okurun güvenini kazanmak ve korumak amaciyla basin mensuplari tarafindan alinan önlemler akla gelir. Etik, görece özgür biçimde çalisan gazetecilerin artan çesitli baskilara karsi kendilerini ve mesleklerini korumak, okurun güvenini kazanmak amaciyla uymaya söz verdikleri kurallar olarak ortaya çikmistir.”
BASIN MESLEK ILKELERI
Dünya, Avrupa ve ülkemizdeki basin meslek ilkeleriyle ilgili gelismeleri anlatan Dr. Sena Coskun, bu ilkeleri söyle siraladi:
1. Yayinlarda hiç kimse; irki, cinsiyeti, sosyal düzeyi ve inançlari nedeniyle kinanamaz, asagilanamaz.
2. Düsünce, vicdan ve ifade özgürlügünü sinirlayici; genel ahlâk anlayisini, din duygularini, aile kurumunun temel dayanaklarini sarsici ya da incitici yayin yapilamaz
3. Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlâka aykiri özel amaç ve çikarlara alet edilemez.
4. Kisileri ve kuruluslari, elestiri sinirlarinin ötesinde küçük düsüren, asagilayan ve iftira niteligi tasiyan ifadelere yer verilemez.
5. Kisilerin özel yasami, kamu çikarlarinin gerektirdigi durumlar disinda, yayin konusu olamaz.
6. Sorusturulmasi gazetecilik olanaklari içinde bulunan haberler, sorusturulmaksizin veya dogruluguna emin olunmaksizin yayinlanamaz.
7. Sakli kalmasi kaydiyla verilen bilgiler, kamu yarari ciddi bir biçimde gerektirmedikçe yayinlanamaz.
8. Bir basin organinin dagitim süreci tamamlanmadan o basin organinin özel çabalarla gerçeklestirdigi ürün, bir baska basin organi tarafindan kendi ürünüymüs gibi kamuoyuna sunulamaz. Ajanslardan alinan özel ürünlerin kaynaginin belirtilmesine özen gösterilir.
9. Suçlu oldugu yargi karariyla belirlenmedikçe hiç kimse “suçlu” ilan edilemez.
10. Yasalarin suç saydigi eylemler, gerçek olduguna inandirici makul nedenler bulunmadikça kimseye atfedilemez.
11. Gazeteci, kaynaklarinin gizliligini korur. Kaynagin kamuoyunu kisisel, siyasal, ekonomik ve benzeri nedenlerle yaniltmayi amaçladigi haller bunun disindadir.
12. Gazeteci görevini, tasidigi sifatin sayginligina gölge düsürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan sakinir.
13. Siddet ve zorbaligi özendirici yayin yapmaktan kaçinilir.
14. Ilan ve reklâm niteligindeki yayinlarin bu nitelikleri, tereddüde yer birakmayacak sekilde belirtilir.
15. Yayin tarihi için konan zaman kaydina saygi gösterilir.
16. Basin organlari, yanlis yayinlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkina saygi duyarlar.
GAZETECILERIN HAK VE SORUMLULAKLARI
Dr. Sena Coskun, “Gazetecilerin hak ve sorumluluklari”ni bilmesi gerektigini belirterek, bunlari söyle siraladi:
1. Gazeteci tüm bilgi kaynaklarina serbestçe ulasma ve kamu yasamini belirleyen, halki ilgilendiren tüm olaylari izleme, arastirma hakkina sahiptir. Gazetecinin karsisina çikarilacak gizlilik ve sir gibi engeller kamusal islerde yasaya, özel islerde açik ve ikna edici gerekçelere sahip olmalidir.
2. Gazeteci, çalistigi basin ve yayin organinin kendisiyle yaptigi sözlesmede de kaydedilmis olmasi gereken temel çizgisini dikkate alir. O temel çizgi disindaki ve onunla çelisen veya
orada açikça belirtilmemis olan tüm telkin, öneri, istek ve talimatlari reddetme hakkina sahiptir.
3. Gazeteci, inanmadigi bir görüsü savunmaya veya meslek ilkelerine aykiri bir is yapmaya zorlanamaz.
4. Gazeteciler, özellikle de yazi isleri çalisanlari, basin-yayin isletmesinin isleyisini belirleyen, etkileyen önemli kararlardan haberdar edilmeli ve gereginde kararlarin alinmasina katilmalidir.
5. Islevi ve sorumluluklari isiginda, gazeteciler örgütlenme hakkinin yani sira görevinin maddi ve manevi güvencesini saglayan kisisel sözlesme yapma hakkina sahiptir. Gazeteci ekonomik bagimsizligini garanti eden toplumsal rolüne ve emegi ile yetenegine uygun bir ücret almalidir.
6. Gazeteci, kaynaklarin gizliligi ilkesi uyarinca, kaynagini açiklamaya ve taniklik yapmaya zorlanamaz. Kaynagi izin verdigi taktirde gizlilik ortadan kalkabilir. Kaynagi tarafindan açikça yaniltildigi durumlarda gazeteci kaynagini açiklayabilir.
7. Dr. Sena Coskun, medya mesleki kuruluslarinin kabul ettigi medya etigi kodlarinin birbirine benzedigini belirterek bunlarin da, "dürüstlük, dogruluk, gerçeklik, tarafsizlik, mahremiyet, ve özel hayatin gizliligi" oldugunun altini çizdi.
RESIM ALTLARI:
AKÜ Güzel Sanatlar Fakültesi, Sinema Televizyon Bölümü Baskan Yardimcisi Dr. Sena Coskun, Afyonkarahisar Valiligi Konferans Salonu’nda medya etigi dersini sunarken…
Bugün, Gazeteci adaylarina ayni salonda 6 saat “Görsel Habercilik” dersi verecek olan AKÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Ögretim Görevlisi Hayati Ulusay…
“Yeni Nesil Gazetecilik Egitim ve Istihdam Programina katilan Gazeteci adaylari Dr. Sena Coskun ve Basin Ilan Kurumu Afyonkarahisar Sube Müdürü Selami Çaliskan ile…
