Süper Besin Cevizi Tüketirken Dikkat Etmeniz Gerekenler

Ceviz, besin degerleri açisindan lifler, vitaminler ve mineraller ile saglikli yaglar içerdigi için son yillarda süper gida olarak tanimlaniyor. Ceviz, tadi ve kullanim alani çesitliligi ile de en çok tercih edilen yagli tohumlar grubuna giriyor. Kuruyemis sinifinda degerlendirilen cevizin vücut üzerinde çok sayida olumlu etkisi bulunuyor. Düzenli tüketildiginde bagislik sistemini güçlendiriyor, cilde parlaklik veriyor ve kirisiklik olusumunu engelliyor. Kandaki melatonin seviyesini yükselterek uyku düzenine katki sagliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Merve Sir, ceviz hakkinda bilgi vererek, nasil tüketilmesi gerektigi konusunda uyarilarda bulundu. 

            

Ceviz kabuklu saklanmali

Sonbahar ve kis mevsiminde tazeligini uzun süre koruyan ceviz uygun sartlarda kurutulduktan sonra çig olarak hemen tüketilmeyecekse kabuklu olarak saklanmalidir. Serin, kuru bir yerde muhafaza edildiginde uzun süre tazeligini korumaktadir. Eger kabugu kirildiysa, hava almayan uygun saklama kaplarinda 6 ay buzdolabinda, 1 yil da derin dondurucuda muhafaza edilmelidir. Çig ve kavrulmus ceviz neredeyse ayni miktarda kalori, protein, yag, karbonhidrat ve lif içerir. Çig ve uygun kosullarda kurutulmus kuruyemis arasindaki besin degeri farklari minimum düzeydedir. Ancak cevizi çig olarak tüketmek her zaman daha sagliklidir. Çig olarak degil kavrulmus olarak tüketilecekse, yaklasik 15-25 dakika boyunca en fazla 140 santigrat derecede kavrulmalidir. Yüksek isi derecesinde yapilan kavurma isleminde zararli maddeler (akrilamid, trans yaglar) olusabilmektedir. Bu sicaklikta yapilan kavurma isleminde ise cevizin besin degerlerinin kaybi en aza inecektir. Yag asitleri neredeyse hiç zarar görmeyecek, amino asitler ve sekerler arasindaki reaksiyon olarak tanimlanan akrilamid olusma olasiligi azalacaktir. Yapilan arastirmalarda akrilamidin maddesinin, kansere neden oldugu belirlenmistir. Kavrulmus ceviz ise sadece birkaç gün bekletilmelidir. Çünkü kavrulmus kuruyemislerin dayanikliligi son derece düsüktür.  

 

Rengi, kokusu ve tadi kontrol edilmeli

Kurutulmus ya da kavrulmus ceviz satin alirken renk, koku ve tat kontrol edilmelidir.  Özellikle kavrulmus kuruyemisler genellikle ülkemizde yaglanmis, tuzlanmis ya da sekerli olarak paketlerde satilmaktadir. Bu yüzden paket içerigine dikkatlice bakilmali, zararli katki maddesi içeren ürünler alinmamalidir. Cevizi ögütme islemi ise kesinlikle evde yapilmalidir. Çig kuruyemislere bakterilerin bulasma (kontamine) olasiligi düsüktür. Ancak çig ve kavrulmus kuruyemisler uygun sekilde kurutulmadiysa küf toksinleri olusabilmektedir. Gida kontrolleri sirasinda ithal edilen sert kabuklu yemislerin bozulma olasiliginin daha yüksek oldugu belirlenmistir. Her zaman küf toksinini gidermek için önlem alinmalidir.

 

Cevizin 4 önemli faydasi

Yapilan arastirmalarda cevizin vücut üzerindeki olumlu etkisi kanitlanmistir. Cevizin besin degerleri, Orta Çag’dan erken döneme kadar bilim adamlari tarafindan arastirilmaktadir. Yaklasik 90 besin maddesi içeren ceviz, insan sagligi üzerinde son derece olumlu bir etkiye sahiptir.  

Magnezyum, çinko, bakir, demir, fosfor, bir dizi vitamin içeren ceviz; iyi yaglar, folik asit, demir ve potasyum açisindan zengindir. Saglikli ve dengeli beslenme konusunda gerçek bir süper gidadir.  Antioksidanlarin bollugu nedeniyle, yaslanmaya bagli hastaliklar, kanser ve kardiyovasküler sistem hastaliklarini önlendigi bilinmektedir.  Ceviz glütensiz bir diyet için de uygundur. Vejetaryenler ile veganlara bir dizi besin ve vitamin destegi saglamaktadir.  Yapilan arastirmalarda, düzenli ceviz tüketenlerde kötü kolesterol olarak tanimlanan LDL’nin yemeklerden sonra ortaya çikan oksidatif hasarini önledigi belirlenmistir. 

 

Ceviz bagirsaklara iyi geliyor

Cevizin yapraklarinin mide ve bagirsak problemlerinin çözümünde yardimci oldugu bilinmektedir. Kendisi kadar degerli olan ceviz yapraklari, Orta Çag’da tibbi amaçlar için kullanilmistir. Mukoza zarinin iltihaplanmasina karsi koyabilecek yüksek aci ve tanen içerigine sahiptir. Ceviz yapraklarindan yapilan çay idrar söktürücü etkiye sahiptir ve mide bulantisi ile ishale iyi gelmektedir. Ceviz yapraklari, ayrica cilt sorunlari ile uçuk ve asiri terleme konusunda destekleyici tedavi olarak kullanilmaktadir. Kadinlar için ceviz yapragi çayinin adet düzensizligine iyi geldigi ve adet kramplarini hafiflettigi belirlenmistir. 

 

Ceviz kilo vermede etkili 

Aksamlari televizyon basinda cips veya çikolata yeme aliskanliginiz varsa bunun yerine daha saglikli olan ceviz tüketebilirsiniz.   Lezzetli ve doyurucu oldugu için açlik hissini azaltmaktadir. Yapilan arastirmalarda da cevizin açlik hissini azalttigi ve istahi önlemeye yardimci oldugu belirlenmistir. Saglikli yag oraninin yüksek olmasi nedeniyle cevizin 100 graminda yaklasik 674 kalori vardir. Saglikli bir sekilde kilo kaybetmek ve öncelikle kaloriye odaklanmak için ceviz tüketirken son derece dikkatli olunmalidir. Günde 8 tam cevizden fazlasi tüketilmemelidir. 

 

Sekeri kontrol altinda tutuyor

Yüksek oranda protein ve yag içeren ceviz, vücuda bol miktarda enerji saglar ve uzun süreli tokluk hissi olusturur. Cevizin düsük karbonhidrat yüzdesi nedeniyle kan sekeri seviyelerini kontrol altinda tutmasi seker hastalari için ilginç bir detaydir. Az miktarda ceviz tüketiminin bile diyabet gelisme riskini azalttigi belirlenmistir. Arastirmalar, haftada sadece bir avuç cevizin seker hastaligina yakalanma riskini dörtte bir oraninda azaltabilecegini göstermistir.

 

Ceviz kolesterolü düsürüyor

Cevizin kolesterolü düsürdügü bilinmektedir. Birçok hastalikla iliskili olan yüksek kolesterol ayni zamanda hafizayi olumsuz etkilemekte, strese neden olmakta ve koroner kalp hastaligi riskini artirmaktadir. Ayrica kolesterolün, kanser ve felç riski ile baglantili oldugu bilinmektedir. Dolayisiyla, kolesterol düzeyine dikkat etmek ve diyet yoluyla düsürmek saglik açisindan önemlidir. Ceviz yüksek oranda alfa-linolenik asit (omega-3 yag asitleri) ve alfa-linoleik asit (omega-6 yag asitleri) içerir. Yaglarin birbirine orani, saglikli kolesterol bilincine sahip bir diyeti desteklemek için önemlidir. Cevizin, LDL kolesterolünü yagli deniz baliklarindan daha fazla düsürdügü belirlenmistir.  

 

Suyu da kendisi kadar yararli

Ceviz yapraklarinin yüksek ‘tanen’ içerigi vardir. Kaynatilarak elde edilen ceviz suyu; akne, egzama veya ülserler gibi cilt rahatsizliklarinin yani sira yüzeysel olarak iltihaplanan cilt, agiz ve bogazdaki mukoza zarinin tedavisinde kullanilabilmektedir. Ellerde ve ayaklarda asiri terleme sorununa iyi gelmektedir. 2 ila 3 gram kurutulmus ceviz yapragi, 100 ml su ile 10-15 dakika kaynatildiktan sonra kullanilmalidir. Cevizin kabuklari yüzyillardir Anadolu’da kök boya olarak kullanilmaktadir. Ancak ceviz kabugunun tüketilmesi önerilmemektedir. 

 

Ceviz yagi vitamin deposu

Soguk pres yöntemiyle cevizin yagi çikartilmaktadir. Son yillarda ülkemizde ceviz yagi, lezzetli ve degerli bir yag olarak öne çikmaktadir. Ceviz yagi, olgunlasmis ve kismen kavrulmus cevizden yapilmaktadir. Yogun, lezzetli bir tada sahip bu yag, tüm dünyada saglikli bir yag olarak kabul edilmektedir. Ceviz yagi, yaklasik 73 çoklu doymamis yag asitleri, 18 tekli doymamis yag asitleri ve yaklasik 9 doymus yag asitlerinden olusmaktadir. Omega-3 yag asitlerine ek olarak, özellikle yüksek B ve E vitamini içerigi ile dikkat çekmektedir. Antihipertansif ceviz yagi, ayrica yag metabolizmasini harekete geçirmekte, cilt tahrislerine karsi kullanilmakta ve ciltteki mantar olusumunu engellemektedir. Ceviz yaginin dezenfekte edici etkisi de vardir. Besin degerlerinin kaybolmamasi için ceviz yagi her zaman belli isi derecesinde tutulmalidir. Ceviz yagi, kizartmalar için uygun degildir.

 

Ceviz tansiyonu da düzenliyor

Ceviz kalbe iyi geldigi bilinmektedir. Çok sayidaki çalismada, cevizin besin bilesiminin kardiyovasküler sistem üzerinde yararli bir etkiye sahip oldugunu belirlenmistir. Cevizin tansiyonu düzenledigi için yüksek tansiyon hastalari üzerindeki etkisi kanitlanmistir. Antioksidanlar ve omega-3 yag asitlerinin mükemmel sinerjik kombinasyonu sayesinde damar sertligini azaltmakta ve kalp krizi riskini düsürmektedir. Ceviz zihin sagligi için önemlidir. Cevizin içindeki bilesenlerin beyin gelisimine olumlu etkileri vardir. Düzenli ceviz tüketimi hafizayi da güçlendirmektedir. 

 

Hamileler için de ceviz önemli

Zengin ve dengeli beslenme özellikle gebelik sürecinde önemlidir. Anne adaylari sadece kendilerinden degil ayni zamanda dogmamis çocuklarinin saglikli gelisiminden de sorumludur. Ceviz, yüksek oranda folik asit ve demir içerigi nedeniyle düzenli olarak tüketildiginde büyüyen bebegin gelisimi üzerinde olumlu etkileri olmaktadir. Ancak gebeler tüketmeden önce uzman hekim görüsü almalidir. 

 

Düzenli tüketildiginde kanseri önlemeye yardimci oluyor

Melatonin ve omega-3 yag asitlerinin veya doymamis yag asitlerinin oraninin kanserin seviyesini düsürdügü ve kötü huylu hücrelerin büyümesini engelledigi üzerinde çalismalar yapilmaktadir. Saglikli bilesenler, serbest radikalleri nötralize ederek hücreleri erken yaslanmaya karsi korumaktadir. Özellikle düzenli olarak ceviz tüketmek prostat kanseri ve meme kanseri gelisme riskini azaltmaktadir.