Her müslümanin birbirine verecegi bir sadakasi mutlaka vardir. Hiçbir seyimiz yoksa bir birimizin yüzüne tatli bir tebessümle bakmak bile bir sadakadir. Selamlasmak, musafaha etmek, tokalasmak, hal ve hatir sormak, yolunu sapmisa yol göstermek, iyiligi emretmek, kötülüge engel olmak, iki kisinin arasini düzeltmek, bilmeyen bir kimseye bir sey ögretmek, Müslüman kardesinin kovasina bir yudum su dökmek, yoldan insanlara zarar veren bir seyi kaldirmak, hayvanlara içecek ve yiyecek vermek, onlarin yaralarini sarmak gibi güzel seylerin hepsi bir sadakadir.
Kur'an-i Kerim'de kurtulusa erecek müminlerin özellikleri sayilirken; "Kendilerine rizik olarak verdigimizden de Allah yolunda harcarlar." (Bakara,2/3) Buyrulduktan sonra;
"Herhangi birinize ölüm gelip de ,"Ey Rabbim! Beni yakin bir zamana geciktirsen de sadaka verip iyilerden olsam!
Demeden önce, size verdigimiz rizktan harcayin" (Münafikun,63/10) denilmektedir.
Sadaka, Allah'in rizasini kazanmanin, dünya ve ahiret mutlulugunu elde etmenin yoludur. Yüce Allah, Kur'an-i Kerimde; Allah yolunda yapilan her iyi ve güzel davranisin karsiligini verecegini belirterek söyle buyurmaktadir.
"Iyiler ise, katkisi kâfur olan içecekler dolu bir kadehten içerler." (insan suresi/5)
"Yoksula, yetime ve esire, kendilerinin 'arzu ve ihtiyaçlari' varken/'seve seve' yemek yedirirler: "Dogrusu biz sizi, sadece Allah'in rizasi için yediriyoruz, sizden bir karsilik ve tesekkür de istemiyoruz. Çünkü biz 'yüzleri eksiten ve asik suratli yapan' (dehsetli ve kara) bir günde Rabbimizden korkariz." (derlerdi). (Insan suresi/8-9-10.) (Bak: Hasr 59/9)
"Allah müminlerden canlarini ve mallarini, kendilerine (verilecek) cennet karsiliginda satin almistir." (Tövbe,9/111)
Sadaka, Allah'in verdigi nimetlere sükrün ifadesidir.
"Inanan insanin sadaka vermede acele etmesi gerekir, zira bela sadakanin önüne geçemez." (Feyz'ül Kadir, 3/195) Yüce Rabbimiz "Kullarim, seni Benden sorarlarsa, (bilsinler ki) gerçekten Ben (onlara) çok yakinim." Bakara 2/286 buyurmaktadir.
Bir kutsi hadiste söyle buyrulmaktadir: "Kulum bana bir karis yaklastigi zaman, Ben onu bir arsin yaklasirim; O Bana bir arsin yaklasinca Ben ona bir kulaç yaklasirim; O bana yürüyerek geldigi zaman, Ben ona kosarak varirim." (Buhari, Tevhid 50; Müslim, Zikir 2,3 20-22)
Insanoglu öldügü zaman amel defteri kapanir. Üç sey onun amel defterinin açik kalmasini saglar,
1.Sadaka-i Cariye, (hayri devam eden iyilikler)
2.Yararlanilan ilim.
3.Kendisine dua eden hayirli evlat. (Müslim, zikir 23, 20/22; Buhari Tevhid 50)
Inanan kisiye hayatta iken yaptigi hayir ve iyiliklerden öldükten sonra sunlar ulasir.
Ögrenip nesrettigi ilim, geride biraktigi salih bir evlat, miras biraktigi bir Mushaf (Kuran-i Kerim), insa ettigi bir mescit, yolcular için yaptirdigi bina (misafirhane), yaptirdigi bir çesme hayatta ve saglikli iken verdigi her sey bir sadakadir. (Kütüb-ü Sitte Muhtesari, c.16 s. 547 H. no. 6059)
"Her tespih bir sadaka, her hamt bir sadaka, her tehlil (la ilahe illallah demek) bir sadaka, her tekbir sadaka, iyiligi tavsiye etmek sadaka, kötülükten sakindirmak sadakadir…" (Müslim Misafirin, 84, Zekat: 56; Buhari Sulh: 11, Cihad 72)
"Bir Müslüman bir agaç diker de, onun meyvesinden bir insan yahut bir hayvan yerse, muhakkak o agaç sahibi için sadakadir." (Sahih-I Buhari Muhtesari, c. 12, sayfa 129)
Bir mümin yoksullara yardim elini uzatacak olursa, Allah'in yardimi da ona ulasir.
Sevgili Peygamberimiz: "Hangi Müslüman çiplakligindan dolayi bir Müslüman'a elbise giydirirse, Allah da ona cennet elbiselerinden giydirir. Bir Müslüman açligindan dolayi bir Müslüman'i doyurursa, Allah da onu kiyamet günü cennet meyvelerinden doyurur. Hangi Müslüman susuzlugundan dolayi bir Müslüman'a su içerirse, Allah Teala da Onu kiyamet gününde "Rahiki mahtum' dan" içirir." (Tirmizi, Kiyamet 42)
Bir müslümanin bir isini görmek ve ona herhangi bir konuda yol göstermek ve yardimci olmak ta sadakadir.
Bu konuda Peygamber Efendimiz söyle buyuruyor:
"Din kardesinin bir isini yapana binlerce melek duâ eder. O isi yapmaya giderken, her adimi için bir günahi affolur ve kendisine kiyâmette ni'metler verilir." (Ibn-i Mâce)
"Din kardesinin bir isini yapmak için gidenin, her adiminda 70 günâhi affedilir ve 70 sevâb verilir. O is bitene kadar, böyle devâm eder
. Isi yapilinca, bütün günâhlari affedilir. O isi yaparken ölürse, sorgusuz, hesâpsiz Cennet'e gider." (Ibn-i Ebi'd-dünya)
"Müslüman kardesinin yüzüne tebessümle bakmak, iyiligi emir etmek, kötülügü men etmek, yolunu sasirmisa yol göstermek, yoldan tas, diken, kemik vb. seyleri temizlemek, kovamizdan Müslüman kardesimizin kovasina su dökmek, görmeyene rehberlik etmek sadakadir" (Buhari)
"Iki Müslüman karsilasip biri digerine selam verdigi zaman Allah'a daha sevimli olani arkadasina daha çok güler yüz gösterenidir.
Birbiri ile musafaha ettikleri zaman Allah onlara yüz rahmet indirir, elini ilk defa uzatana (en güler yüzlü olana) doksan, ikinci uzatana on rahmet iner. (Hâkim) Hadisin bir baska rivayeti :"Allah en güler yüzlü olanina 90'nini verir" seklindedir.
Yüce kitabimizda da bir tatli sözün ve kusurlari bagislamanin sadakadan daha hayirli olduguna dikkat çekilerek söyle buyrulur:
"Bir tatli dil ve kusurlari bagislamak, arkasindan eza ve gönül bulantisi gelecek bir sadakadan daha hayirlidir.
Allah, hiçbir seye muhtaç degildir, halimdir, yumusak davranir." (Bakara 263)Evet bela, sadakanin önüne geçemez yeter ki sadaka, sadaka olsun yani helal maldan olsun, gösteristen, sirkten uzak olsun, maldan veriyorsak malin en iyisinden olsun, sol elin verdigini sag el görmesin isin özü Allah rizasi için verilmis olsun. Böyle bir sadaka Allah’in izniyle her türlü kaza ve belanin önüne geçer.
